Gà nòi từ lâu đã trở thành một biểu tượng trong nền văn hóa chọi gà đặc trưng của Việt Nam, đồng thời cũng là một chủ đề hấp dẫn thu hút đông đảo sự quan tâm của cộng đồng yêu thích môn thể thao đá gà. Không chỉ là một giống gà thông thường, gà nòi mang trong mình những nét đặc sắc về di truyền và phẩm chất, được chắt chiu qua nhiều thế hệ. Điều này đã làm cho gà nòi trở thành một biểu tượng thú vị đối với văn hóa và truyền thống của dân tộc. Trong bài viết này, chúng ta sẽ đắm mình vào khám phá thế giới đa dạng và hấp dẫn của gà nòi Việt Nam.
NỘI DUNG TÓM TẮT
Giới thiệu về gà Nòi
Gà nòi là một giống gà bản địa của Việt Nam, được nuôi phục vụ cho các trận chọi gà từ thời xa xưa. Đây là một trong những giống gà trọc đầu đặc trưng của đất nước. Từ trước những năm 1990, gà nòi đã được xuất khẩu ra thế giới, tuy nhiên, vẫn chưa được Hoa Kỳ công nhận là một giống gà tiêu chuẩn.
Gà nòi được xem là một trong ba giống gà nổi tiếng của Việt Nam về khả năng chiến đấu, bên cạnh gà tre và gà rừng. Trong số này, gà nòi và gà tre là giống gà thường nuôi trong nhà, trong khi gà rừng thuộc loài hoang dã và thường chỉ chiến đấu tự nhiên trong tự nhiên.
Với dáng vẻ hùng dũng và oai vệ, gà nòi sở hữu khí chất cương mãnh và tính cách chiến đấu cao. Những miếng đánh hiểm hóc trên thân gà khiến chúng trở nên đẹp mắt và đặc biệt thu hút. Gà nòi được coi là biểu tượng tiêu biểu của giống gà Việt Nam.
Nguồn gốc của gà Nòi
Giống gà Nòi có nguồn gốc bản địa tại Việt Nam, được nuôi phục vụ cho các trận đấu gà từ lâu đời. Đây là một trong những giống gà truyền thống và đặc trưng của đất nước. Gà Nòi không chỉ là biểu tượng văn hóa truyền thống của người dân Việt Nam mà còn được yêu thích và trân trọng bởi những người đam mê đá gà. Nó là một phần quan trọng trong lịch sử và di sản văn hóa nông nghiệp của đất nước.
Thú nuôi gà nòi (gà chọi) đã có mặt tại Việt Nam từ hàng trăm năm trước. Có những người giữ, chăm sóc những chú gà nòi như chăm sóc con cái của mình. Qua quá trình lai tạo và chọn giống, ở Việt Nam có một số giống gà nòi nổi tiếng được những người yêu thích đá gà ưa chuộng. Ở mỗi địa phương Việt Nam, cũng có những giống gà nòi đặc trưng và nổi tiếng riêng.”
Đặc điểm của giống gà nòi qua mỗi vùng miền khác nhau
Giống gà Nòi là một giống gà truyền thống của Việt Nam, và qua mỗi vùng miền, nó có những đặc điểm riêng biệt. Dưới đây là một số đặc điểm của giống gà Nòi qua mỗi vùng miền khác nhau:
Gà nòi miền Bắc
Gà nòi miền Bắc là một trong những giống gà nòi đặc trưng của khu vực Bắc Việt Nam. Nó được nuôi phục vụ cho trận chọi gà từ lâu đời và là biểu tượng văn hóa đặc sắc của miền Bắc. Gà nòi miền Bắc thuộc nhóm gà trọc đầu, có khí chất cương mãnh, dáng vẻ hùng dũng, oai vệ và tính chiến đấu cao.
Ở miền Bắc, có nhiều dòng gà nòi nổi tiếng như gà Thổ hà (Bắc Giang), Đồ Sơn (Hải Phòng), Nghi Tàm, Nghĩa Đô, Vân Hồ (Hà Nội), cùng với các tỉnh Bắc Ninh, Thái Nguyên, Phú Thọ, Sơn La, Đô Lương – Nghệ An cũng có các dòng gà nòi riêng. Đặc biệt, Bình Định nổi tiếng với giống gà đòn, cần phải thận trọng khi gặp gà chọi Bình Định. Nơi này còn có nhiều lò gà nổi danh như gà Hoài Châu, Kim Giao (Hoài Nhơn), gà Mộc Bài (Hoài Ân), gà Cát Chánh (Phù Cát), gà Gò Bồi (Tuy Phước), gà Phú Tài (Quy Nhơn), và đặc biệt gà Bắc Sông Kôn (Tây Sơn) từ dòng gà Nguyễn Lữ lưu truyền.
Gà nòi miền Bắc được người nuôi đánh giá cao bởi tính cách chiến đấu đáng kinh ngạc, khả năng chịu đòn, và sự nhanh nhẹn trong trận chọi. Đặc điểm của gà nòi miền Bắc thể hiện sự tinh tế trong lai tạo và chọn giống, giúp nó trở thành một trong những giống gà tiêu biểu và đặc trưng nhất của miền Bắc Việt Nam.
Gà nòi miền Trung
Gà nòi miền Trung là một trong những giống gà nòi đặc trưng của khu vực Trung Việt Nam. Miền Trung có nhiều lò gà tên tuổi, đáng chú ý là giống gà Phan Rang (Ninh Thuận), gà Vạn Giã, gà Gò Dúi (Khánh Hoà), gà Sông Vệ, gà Sa Huỳnh (Quảng Ngãi), và đặc biệt là giống gà đòn nổi tiếng ở Bình Định.
Gà nòi miền Trung có đặc điểm riêng về hình dáng và tính cách. Thường được nuôi để tham gia các trận đá gà, nơi mà khả năng chiến đấu và sức mạnh của giống gà này được thể hiện rõ nét. Gà nòi đòn, một trong những giống gà cổ xưa, là biểu tượng của văn hóa truyền thống và sự gan dạ hiếu chiến của miền Trung Việt Nam.
Miền Trung cũng là nơi giữ được nguồn gien của nhiều giống gà nòi quý hiếm. Người nuôi gà ở miền Trung tập trung vào việc chọn gà mái và gà trống chất lượng, để lai tạo và phát triển những dòng gà nòi mới, vừa thể hiện tính cách đặc trưng, vừa có khả năng chiến đấu mạnh mẽ.
Gà nòi miền Trung thường được đánh giá với sự máu lửa trong trận chọi, tính nhanh nhẹn và dũng mãnh. Gà chọi từ miền Trung thường được ưa chuộng và phát triển ở nhiều vùng quê đồi núi của khu vực này.
Gà nòi miền Nam
Gà nòi miền Nam là một trong những giống gà nòi đặc trưng của miền Nam Việt Nam. Miền Nam có nhiều giống gà nòi nổi tiếng như gà Chợ Lách (Bến Tre), gà Cao Lãnh (Đồng Tháp), gà Châu Đốc (An Giang), gà Bà Điểm, và nhiều giống gà cựa khác.
Giống gà Chợ Lách có đặc điểm riêng với sắc lông đa dạng, hình dáng thanh tú, hùng dũng. Gà Chợ Lách được nuôi phục vụ cho các trận chọi gà nghệ thuật từ lâu đời ở khu vực này. Nơi đây cũng là một trong những điểm giữ nguồn gien của các giống gà nòi quý hiếm.
Gà cựa cũng là một giống gà nòi phổ biến ở miền Nam, đặc biệt là ở khu vực phía Nam. Gà cựa được nuôi để tham gia các trận đá gà với việc gắn cựa sắt vào chân gà hoặc chuốt cựa gà để diễn ra trận chọi. Gà cựa có tính chất ăn thua và không chiêm ngưỡng tài nghệ của gà, nhưng vẫn được ưa chuộng và lùng mua để ăn hoặc làm quà biếu trong các dịp lễ tết.
Ngoài ra, miền Nam còn có nhiều lò gà chọi tên tuổi và được đánh giá là một trong những điểm nổi tiếng về nuôi và cung cấp gà chọi tại Việt Nam. Tại miền Nam, việc nuôi gà nòi và gà chọi đã trở thành một nghề đang ăn nên làm ra và góp phần bảo tồn và phát triển di sản văn hóa gà nòi của đất nước.
Cách chọn gà nòi để chọi thường được các sư kê áp dụng
Các sư kê thường áp dụng những tiêu chí sau để chọn gà nòi với hy vọng tìm ra những con gà có khả năng chiến đấu tốt nhất và đem lại kết quả cao trong các trận chọi gà. Việc chọn gà nòi phù hợp là một yếu tố quan trọng trong việc xây dựng đội hình gà chọi mạnh mẽ và thành công.
Nhất mình
Nhất mình là một trong những tiêu chí quan trọng khi chọn gà nòi để chọi. Những con gà có thân hình chắc chắn, tay xương đặc, nặng trì và đùi to cân đối. Chúng có cánh to, kéo dài gần bằng đuôi và bề bản bự, không cong úp vào thân. Xương lưng phải đều, không quá to hoặc nhỏ.
Khi lựa chọn gà nòi, chúng ta nên tránh những con gà vẹo lườn, vẹo cổ, và hở xương ghim (xương chậu bên dưới gần hậu môn). Những con gà này thường không đá sát cựa, không có độ chính xác khi huyệt đối phương và mất thế cân bằng khi công và thủ.
Mình gà có dáng vẻ hùng dũng, oai vệ, và thường sở hữu tính cách can đảm, tự tin. Đây là loại gà được ưu chuộng trong các trận đấu chọi gà, và chúng thường là những đối thủ đáng gờm trên sàn đấu.
Nhì chân
Nhì chân là một trong những tiêu chí quan trọng khi chọn gà nòi để chọi. Vì gà lai quá nhiều, việc xác định vảy chính xác như gà nòi truyền thống trở nên khó khăn. Tuy nhiên, chân gà vẫn là yếu tố quan trọng liên quan đến khả năng thành bại trong giao đấu.
Chân gà là một yếu tố quan trọng trong việc lựa chọn gà chọi, và nó cần phải có vảy đẹp và hợp tướng với gà. Không nên chấp nhận những tật xấu về hình dáng chân. Vảy đóng phải phù hợp với tướng gà, không nên có chân rớt ra hướng ngoài, hạng gối và móng hướng vào phía trong. Đặc biệt, cựa càng lâu càng tốt, và thới cùng cựa không được cách xa nhau, nên chúng phải khít gọn với nhau. Hàng độ của chân gà cần phải rõ ràng, không được úp hoặc chèn vào nhau. Những yếu tố này đều quan trọng để đánh giá chất lượng và tướng chọn của gà chọi.
Dù có những con gà có cặp chân xấu, tướng xấu, hình dáng không đẹp nhưng vẫn có thể thắng những chàng gà danh, bởi người ta thường nói “có tật có tài”. Hiện nay, vẫn chưa có ai biết hết tất cả bí mật của các loại vảy gà, nhưng vảy chân gà vẫn đóng vai trò quan trọng trong việc lựa chọn gà nòi để chọi.
Tam đầu
Đầu gà phải bén, mỏ cụt, mắt sâu và da mỏng. Thần hình của gà phải thể hiện qua đầu gà, sọ trên phải to và gà mới có trí thông minh. Mồng gà không được úp hậu, vì nếu gà có mồng bị trích thì sẽ trở nên mất tầm nhìn khi đá chọi.
Có một câu ngạn ngữ nói: “Mồng trích ăn mồng dâu, mồng dâu ăn mồng lá, mồng lá ăn mồng trích, mồng trập ăn mồng chà, mồng chà ăn mồng lỗ, mồng lỗ ăn mồng trập.” Điều này nghĩa là mồng của gà ảnh hưởng đến cách gà chọi và có thể ảnh hưởng đến kết quả cuối cùng của trận đấu.
Chọn gà nòi tam đầu là chọn những con gà có đầu bén, thần hình uy nghiêm và có trí thông minh để đem lại những trận đấu chọi hấp dẫn và đầy kịch tính.
Tứ đuôi
Tứ đuôi là một trong những tiêu chí quan trọng khi chọn gà nòi để chọi. Đuôi gà phải to và đều theo phao câu, tạo cho thế gà đá vững bền và cân bằng. Đuôi gà tứ đuôi không nên có những gợn sóng, vì điều này thường chỉ ra rằng gà đá cựa hay, tức là những gà có bình dầu bị khô, và có thể là những gà yếu làm cho gà dễ bị bệnh khi nuôi.
Đuôi gà cũng không nên quá béo hoặc cụp xuống đất, vì điều này sẽ làm cho gà mất thế khi ra đòn và thiếu sự linh hoạt trong cuộc chiến. Chọn những con gà có tứ đuôi đều và mạnh mẽ sẽ giúp đảm bảo gà có sự ổn định và sẵn sàng chiến đấu một cách tốt nhất trong những trận đấu chọi.
Gà có dị tướng là gì?
Trong cuốn ‘Các thú tiêu-khiển Việt-nam’, tác-giả Toan Ánh Nguyễn văn Toán đã ghi lại danh sách 27 loại gà có dị-tướng, và dưới đây là 5 trong số đó:
- Gà tử-mị: Được chia thành hai loại. Loại thứ nhất khi ngủ thường nằm ngay đày, sải cánh và vuốt đuôi xuôi gió. Còn loại thứ hai khi ngủ thì đầu gối móc lên cây như dơi.
- Gà qui: Hình dáng giống như con rùa. Khi nằm, nó dấu chân đi, co đầu lại, thụt đuôi vào. Nhìn vào thân hình, nó thực sự giống như con rùa, chỉ khác một điều là được phủ thêm lớp lông vũ.
- Gà độc nhãn, độc dao: Gà độc nhãn, độc dao: Khi mới sinh ra, loại gà này chỉ có một mắt và một cựa. Các con gà loại này thường rất hung hăng và hung ác, không bao giờ nao núng trước đối thủ. Khi đã chọi nhau, chúng dũng cảm đấu đến cùng và không bao giờ chạy trốn.
- Gà mắt ếch mắt mèo: Loại gà này được biết đến với đôi mắt rất tinh, khả năng tránh đòn rất tài và trả đòn rất chính xác. Gà mắt ếch mắt mèo thường rất gan lì, dũng cảm. Khi bị trọng thương, chúng cũng không chạy mà lì lì chịu chết. Có câu tục ngữ nói về loại gà này: “Gà chân xanh mắt ếch, chém chết không chạy.
- Gà tam nhĩ: Là loại gà có 3 lỗ tai. Ở bên trái hoặc bên phải, ngoài lỗ tai chính thì thường còn một lỗ tai nhỏ khác. Điều đặc biệt là lỗ tai nhỏ này thường bị lông phủ kín, người chọn gà cần phải để ý và vạch lông ra mới có thể thấy được.
Người chơi gà nòi, khi lựa chọn, thường chú ý đến bề ngoài và màu sắc lông gà, bởi vì điều này liên quan đến sự bền bỉ, gan lỳ và khôn ngoan của gà. Có 5 màu lông thường được ưu tiên, đó là Nhạn, Xám, Điều, Ô và Nghệ, vì chúng tương ứng với ngũ hành Kim, Mộc, Thủy, Hỏa và Thổ. Để có những trận đấu thành công, người chơi cần hiểu nguyên tắc xung khắc của năm sắc gà. Việc lựa chọn con gà phù hợp là một yếu tố quan trọng trong các trận chọi gà.
Luyện tập cho gà nòi đi chọi theo từng giai đoạn
Luyện tập nuôi gà chọi là một quá trình quan trọng và phức tạp, có nhiều cách nuôi gà do chủ gà áp dụng để rèn cho gà nòi có thể lực tốt, bền bỉ, bộ lông mượt và dẻo, cùng với khả năng đánh chính xác, chịu đòn và giành chiến thắng. Việc lựa chọn gà cha mẹ cũng đóng vai trò quan trọng, gà nòi thường được lựa chọn từ gà cha mẹ có lịch sử chiến đấu tốt và tướng dữ. Trứng gà được ấp theo cách truyền thống và gà con được nuôi thả theo mẹ cho đến khi đủ tuổi để tách mẹ nuôi theo đàn.
Khi gà đạt đủ tuổi
Khi gà đạt đủ tuổi, người chơi tiến hành nuôi gà chạy bu nhằm rèn luyện sức khoẻ và cơ chân cho gà. Sau đó, gà được huấn luyện chạy bu trong chuồng lớn để làm quen với môi trường xới. Trước khi gà tham gia trận đấu, họ áp dụng chế độ gà đá nhằm tăng cường việc ăn và luyện tập. Thức ăn chủ yếu cho gà là lúa khô, bên cạnh đó có rau cỏ xanh, lươn, gân bò và thạch sùng để giữ cho lông gà mượt mà và dẻo. Gà được nuôi tự do trong chuồng bu để rèn luyện sức bền và kỹ năng đánh đòn.
Trước khi gà đá
Trước khi gà tham gia trận đấu, người chơi thực hiện một số bước chuẩn bị quan trọng. Đầu tiên, họ khởi động gà bằng cách cầm tay dưới ức gà và tung gà lên cao, từ đó giúp gà sẵn sàng và hăng hái. Sau đó, gà được nghỉ ngơi và ăn uống đầy đủ để cung cấp năng lượng cho trận đấu sắp tới. Tiếp theo, gà được huấn luyện và rèn luyện trong chuồng lớn để rèn luyện sức khoẻ và chuẩn bị tinh thần cho trận chiến. Trong trận đấu, họ chú ý vệ sinh cổ gà, làm sạch đờm và các vết máu và thương tích trên cơ thể gà. Sau khi trận đánh kết thúc, gà cần được nghỉ ngơi và phục hồi sức khoẻ trước khi trở lại tập luyện và chuẩn bị cho những trận đấu tiếp theo.
Gà chọi giai đoạn đỉnh cao từ năm thứ 2 đến hết năm thứ 3
Gà chọi đạt đỉnh cao vào giai đoạn từ năm thứ 2 đến cuối năm thứ 3, sau đó tùy vào hiệu quả của gà mà có thể giữ lại làm giống. Trước khi tham gia trận đấu, không nên thả gà đá cùng gà mái và cần có thời gian nghỉ ngơi trước khi ra trận. Gà chọi thường dễ mắc các bệnh phân xanh, mốc da và kén dưới da, để giải quyết các vấn đề này, người chơi sử dụng các loại lá thuốc thông thường như lá ổi tàu, nửa quả cau, om Nghệ và cả phương pháp mổ kén gà để chữa trị. Ngoài ra, vệ sinh chuồng chó và đảm bảo môi trường thoáng mát và sạch sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc nuôi gà chọi thành công.
>>Ngoài ra bạn có thể xem thêm thông tin về những giống gà khác của Việt Nam như là:
Tổng kết
Trên đây là những thông tin chi tiết về việc nuôi và rèn luyện gà chọi mà Trại gà 247 muốn chia sẻ tới bạn. Để có những con gà chọi tốt, chúng ta cần lựa chọn gà nòi với các tố chất tốt từ con bố và con mẹ. Sau khi gà đạt đủ tuổi, chúng ta tiến hành huấn luyện chạy bộ để rèn luyện sức khỏe và cơ chân. Trước khi tham gia trận đấu, chúng ta cần áp dụng chế độ gà đá để tăng cường sức mạnh và kỹ năng cho gà. Gà đá thường dễ mắc các bệnh phân xanh, mốc da và kén dưới da, nên chúng ta sử dụng các loại lá thuốc thông thường để chữa trị.